Konu: Arapçada Edatlar

بِمَثابَةِ

بِمَزِيدٍ

‘’fazla, büyük,ziyade,daha fazla’’ anlamına gelen sıfattır.

تَلَقَّيْتُ نَبََأَ نَجاحِكَ بمزيدِ الإرْتِياحِ

Büyük bir memnuniyetle başarı haberini aldım.

تلقيت نبأ وفاةِ المرحومِ بمزيد الاسفِ

Büyük bir üzüntüyle rahmetlinin ölüm haberini öğrenmiş bulunuyorum.

عنان يطالب بمزيد من المساعدات لأفريقيا

Annan Afrika için daha fazla yardım istiyor.

ليسَ لَهُ من مزيدٍ

Alacağı kadar almış,daha fazlasına yer yok.

له مزيد من الخبرة

Onun bir hayli deneyimi var.

بِمُقْتَضَى

‘’Mucibince, gereğince, …..e göre'' gibi manaları var.

بمقتضى المادة 13

13.madde gereğince

يجب تنفيذ الأوامر بمقتضى فقرة 1 من هذه المادة

Bu maddenin 1.paragrafı gereğince emirlerin uygulanması gerekiyor.

بمقتضى كلامه

Sözüne göre.

مقتضى الظاهر

Görünüşe göre.

بمقتضى الحال

Duruma göre.

عند الاقتضاء

Gerektiği zaman,gerekmesi halinde.

بِوَجْهٍ

manası yüz olmakla birlikte :

قابلته وجها بوجه

Onunla yüzyüze karşılaştım

yön, taraf ,yan gibi manalarıda var.

على وجه الاجمال

Kabaca, ayrıntıya girmeden.

على وجه التقريب

Yaklaşık olarak.

على وجه خاص

Özel olarak.

بوجه عام

Genel olarak.

بدون وجه حق

Haklı bir yanı olmaksızın.

على هذا الوجه

Böylece, bu minval üzre.

على غير وجهه

Yanlış bir şekilde.

على الوجه الآتي

Aşağıdaki şekilde.

لوجه الله

Allah rızası için.

في وجهه

Önünde huzurunda

من كل وجه

Her yandan her yönden.

على وجه التفصيل

Ayrıntılı olarak.

بوجه من الوجوه

Herhangi bir şekilde,tarzda.

ليس لكلامك وجه

Sözünün kabul edilir bir yanı yok.

ضرب وجه الامر وعينه

Hassas bir noktaya temas etti.

s.a.

تِباعاً

Peşpeşe,ardarda,seri halinde gibi arka arkaya, sıralı olma manası vardır.

ينشر بعض الكتاب أعمالهم تباعا في الصحف اليومية والمجلات

Bazı yazarlar çalışmalarını günlük gazete ve dergilerde seri halinde yayınlıyorlar.

إن وزراء الخارجية التركية وروسيا وبريطانيا وايران والمانيا سيزورون البلد تباعا

Türkiye, Rusya, İngiltere, İran, ve Almanya’nın dışişleri bakanları ardarda ülkeyi ziyaret edecekler.

الأطباء الذين عملوا تباعا بالقطاع الخاص ثم العام فشلوا في محاولتهم .

Önce özel sektörde ardından da kamu sektöründe çalışan doktorlar denemelerinde başarısız oldular.

التَّبِعَةُ

sonucu,sorumluluk,mesuliyet gibi manaları vardır.

ألقى التبعة عليه

Sorumluluğu onun üzerine attı

يتحمل الموظفون تبعة تأخرهم

Memurlar geç kalmalarının sonucuna katlanırlar.

رجال العمل يتحملون تبعة إنشاء الاتحاد الجمركي

İşadamları, gümrük birliği oluşturulması sorumluluğunu üzerlerine aldılar.

إن تبعة الخسائر ذلك السارق

Hasarların sorumlusu şu hırsızdır.

يجب أن يتحمل العدو الاسرائيلي تبعة المجزرة

Düşman israilin, katliamın sorumluluğunu üstlenmesi gerekir.

حِينَ – حِينَما

‘’Zaman,vakit,süre, ….dığında, -ince  gibi manaları olan bu kelime kendisinden sonra gelen isme muzaf olur kendisinden önce gelen fiilede mefulun fih olur.Sonuna ma eklenmesiyle manası …diği zaman,…diğinde gibi bir mana alır manası pek değişmez.

حين تسقط الأوراق

Yapraklar düştüğü zaman.

دخل الطلاب الصف حين دق الجرس

Zil çalınca öğrenciler sınıfa girdiler

هل أتى على الإنسان حين من الدهر

İnsanın üzerinden uzun bir süre geçmedimi?

حين أذكرك أبتسم وحين أبتسم تملأ عيوني

Seni andığımda tebessüm ediyorum,tebessüm ettiğim zaman da gözlerim doluyor.

Farklı kullanım şekilleri:

من حين لآخر=حينا بعد حين=بين حين و حين=من حين إلى حين=بعض الأحيان=أحيانا=حينا=من حين و آخر

Bazen, zaman zaman, ara sıra.

كان لي صديق يزورني بين حين و حين

Bir arkadaşım vardı, beni zaman zaman ziyaret ederdi.

في معظم الأحيان=في أغلب الأحيان

Çoğu zaman

جاء أحمد في حينه

Ahmed zamanında geldi

دخل اللص البيت على حين غفلة من الحارس

Bekçi dalgınken hırsız eve girdi.

الكلمات المتداولة بين الناس كانت سيئة حينذاك

İnsanlar arasında dolaşan sözler o zaman kötüydü.

وبالمصادفة وجد علي حينذاك صورة لأبيه يوسف

Ali, o zaman rastgele babası yusufun resmini buldu.

الحكومة مستمرة إلى حين تشكيل الحكومة الجديدة

Yeni hükümet kuruluncaya dek (mevcut) hükümet  devam edecektir.

كل واحد عدو لكل واحد على حين أن كل واحد يحتاج إلى الآخر

Herkesin herkese muhtaç olduğu bir zamanda herkes herkese düşman.

يعيشون في الحاضر والمستقبل في حين أننا لا نزال نحلم أحلام الماضي

Biz hala geçmişin rüyalarını görüp oyalanırken,(onlar) hali hazırı ve geleceği yaşıyorlar.

حينما عاد إلى البيت وجد أن صديقه قد سبق إليه

Eve döndüğünde arkadaşının kendisinden önce eve gelmiş olduğunu gördü.

سَواءٌ

‘’Eşit,orta,düz,benzer,denk’’ gibi manaları var.farklı kullanımları var.Müfret ve çoğullarda şekli değişmez هو سواءٌ – هما سواءٌ – هم سواءٌ – هن سواءٌ في ذلك

هذا سواء ذاك

Bu şunun bezeridir,dengidir.

سواء السبيل

Doğru yol

على السواء

Hiçbir farkı olmaksızın

وصلنا في سواء النهار

Gün ortasında ulaştık.

كل شيء لديه سواء

Ona göre her şey aynı,farkı yok.

رجل سواء القدم

Ayağı düz tabanlı bir adam.

هو رجل سواء والعدم

O varlığı yokluğu belli olmayan bir adam.

جميعكم عندي سواء

Siz benim yanımda eşitsiniz.

كلنا في الحقوق سواء

Hepimiz eşit haklara sahibiz.

أنا وأنت وهو كلنا في الخلق سواء عند الله

Ben,sen ve o hepimiz yaratılış bakımından Allah (c.c.) nezdinde eşitiz.

عِنْدَ

Sürekli, cümlelerde muzaf olarak kullanılan bu kelime yerine göre zaman zarfı yerine göre mekan zarfı olur.zaman zarfına örnekler:

عند الصبح

sabahleyin

عند الشتاء

kışın

عند الصيف

yazın

 Mekan zarfına örnekler:

هل كتابي عندكم؟

Kitabım sizdemi?(sizin yanınızdamı?)

 القرآن منزل من عندالله

Kur’anı Kerim Allah c.c. nezdinden indirilmiştir.

Kendisinden önce cer harfi gelmemesi durumunda bu edat mefulun fih olarak mensub olur.Bu edattan önce cer harflerinden yalnız من gelir.

Zaman zarfı olması halinde manası  ‘’iken, - in,zaman,vakit’’  şeklinde tercüme edilir.mekan zarfı olması halinde manası ‘’yanında, nezdinde’’ olarak tercüme edilir.

Farklı kullanış şekilleri:

عندي

bence,bana göre.

عندئذ=عند ذلك

o zaman

ما عندك؟

sende ne var?sen ne diyorsun?

هات ما عندك

sendekini getir

 هذا الشيء عنده أفضل من ذلك

ona göre bu şey ondan daha iyidir.

كان عند حسن الظن به

umulduğu gibi çıktı.bekleneni yaptı.

الخوف عند الأطفال

çocuklarda korku

هل عرفت مرتبتك عند الابليس

şeytan nezdinde ki dereceni anladınmı(öğrendinmi)?

حقوق الإنسان في المغرب عند مفترق طرق

batıda, insan hakları yol ayrımında.

نظريات الخلق عند مصريين القدماء

eski mısırlılarda yaradılış teorileri.,

غِنًى

Temel manası ‘’zengin olmak’’ .bir şeye muhtaç olmamak, fazlalığı bulunmaktır. Kullanıldığı yerlerde bu manayı çağrıştıran manaları olur.

هو في غنى عنه

Ona ihtiyacı yoktur.

ماله عنه غنى

Ona muhtaçtır.

غني عن البيان

Yeterince açık.(açıklamaya,fazla söze gerek yok)

غنى عن التعريف

Tarife gerek yok.(Yeterince belli.)

ما أغنى عنه ماله

Malı ona fayda vermedi.(yeterli olmadı,   malı, onu muhtaç olmaktan kurtaramadı)

إستغنى عنه

Ona ihtiyacı kalmadı

الحكومة اليابانية تؤكد أن العراق شريك لا غنى عنه

Japon hükümeti Irakın vazgeçilmez bir ortak olduğunu vurguladı.